Kanwa jest materiałem dość sztywnym i w czasie pracy może się strzępić i zaczepiać mulinę. Jej brzegi dobrze jest zabezpieczyć. Można ją zabezpieczyć na kilka różnych sposobów:
Ręcznie - podłożyć na ok. 1 cm i podszyć na okrętkę. Metoda ta jest jednak dość pracochłonna.
Na maszynie - podłożyć i przeszyć zygzakiem lub obszyć tasiemką. Szybki sposób dla posiadaczy maszyny do szycia.
Przyprasować na brzegach kanwy paski flizeliny.
Podkleić brzegi klejem do tkanin lub taśmą do podkładania brzegów tkanin.
Obkleić brzegi taśmą malarską, którą łatwo można potem usunąć.
Jaką wybrać mulinę?
Do haftowania można użyć dowolnych nici. Ważne jest to, by były one odpowiedniej grubości w zależności od gęstości kanwy oraz by ich kolory odpowiadały kolorom ze wzoru.
Najodpowiedniejszymi nićmi do haftów jest mulina, ponieważ łatwo dobrać jej grubość do grubości tkaniny (w zależności od gęstości kanwy wyszywamy całą bądź rozdzieloną nitką muliny).
Na rynku istnieją różne firmy produkujące mulinę, a każdy producent stosuje własną numerację kolorów. Najpopularniejsze są muliny firmy Ariadna oraz DMC. Firmy te oferują także mulinę cieniowaną, neonową, perłową, lnianą i metaliczną.
ZOBACZ MULINYGrubość nitki
Najlepsza do wyszywania jest mulina, gdyż każde jej pasemko składa się z 6 cieńszych niteczek, łatwo jest więc dobrać grubość nitki do gęstości splotu kanwy.
Przyjmuje się zasadę, że grubość nitki, którą wyszywamy nie powinna być mniejsza od grubości nitki kanwy. Mulina powinna pokrywać kanwę w ten sposób, aby spomiędzy nitek kanwa zbytnio nie przeświecała przez co wzór będzie sprawiał wrażenie rozmytego. Natomiast przy zbyt grubej nitce, wzór będzie wyglądał na bardzo ściśnięty, a materiał może się pofałdować. Najlepiej jednak przekonać się samemu, jaka grubość nam odpowiada i wykonać test: jeżeli krzyżyki układają się zbyt ciasno - trzeba ująć jedną bądź dwie nitki, jeżeli pomiędzy krzyżykami pozostają dziurki - dodać). Najczęściej haftujemy: na Aidzie 44 - 6 nitek, na Aidzie 54 - 3 nitki, na Aidzie 64 - 2 nitki.
Zalecana ilość nitek
Jaką wybrać igłę?
W sprzedaży dostępne są różne rodzaje igieł hafciarskich (różniące się grubością, długością oraz końcówką: ostrą (stosowaną w haftowaniu materiałów o gęstym splocie np. płótna lub kanwy o dużej gęstości) i tępą (najczęściej stosowaną w hafcie krzyżykowym).
Igła do haftu
Do haftu krzyżykowego najlepiej użyć specjalnej igły do tego przeznaczonej. Ma ona specyficzny kształt - na całej długości ma tę samą grubość, jej oczko jest szersze niż oczko zwykłej igły, a czubek nie jest ostry lecz tępy. Takie zakończenie pozwala trafiać dokładnie między nitki kanwy i zapobiega wchodzeniu igły we włókna nitki, którą właśnie wyszywamy. Tępa końcówka chroni także palce przed ukłuciami. Najlepszą igłą jest ta, która lekko wchodzi w dziurkę kanwy i wbita w nią od spodu (pod obciążeniem nitki) z niej nie wypada.
ZOBACZ IGŁY DO HAFTU KRZYŻYKOWEGORozmiary igieł
Na rynku dostępne są różne rozmiary igieł o numerach, takich jak np. 13, 16, 18, 20, 22, 24, 26, 28. Im większy numer, tym igła jest cieńsza.
Najczęściej używane wielkości igieł dla haftu krzyżykowego to: 24, 26 i 28.
Jakie akcesoria kupić?
Dla ułatwienia sobie haftowania i zachowania porządku podczas pracy i po jej zakończeniu bardzo przydają się wszelkie dostępne akcesoria hafciarskie - tamborki, ramkotamborki, nożyczki, obcinaczki nici, lupy z podświetleniem oraz pudełka i organizery.
Jak nauczyć się haftować?
Przestrzeganie zasad
Ucząc się haftu krzyżykowego warto najpierw nauczyć się pojedynczych ściegów na kawałku kanwy, aby nabrać właściwych nawyków. Od samego początku należy zwrócić uwagę na to, aby wszystkie krzyżyki były skierowane w jedną stronę - podstawowa reguła mówi, aby haftować od strony prawej u góry do lewej u dołu (efekt końcowy jest lepszy). Jeżeli ta zasada nie będzie przestrzegana, wówczas po prawej stronie haftu powstanie bardzo widoczne cieniowanie, które psuje efekt końcowy.
POJEDYNCZY KRZYŻYK
Pracę rozpoczynamy od przekłucia kanwy od spodu, przytrzymując jednocześnie palcem koniec nitki - nie robimy supełka (koniec tej nitki zostanie przychwycony haftem od spodu kanwy). Krzyżyk wykonujemy zgodnie z cyferkami przedstawionymi na schemacie.
ŚCIEG PIONOWY
W ściegu tym każdy krzyżyk haftuje się oddzielnie. Zaczynając od góry z prawej do dołu z lewej, następnie kryjemy krzyżyk od góry z lewej do dołu z prawej.
Ścieg pojedynczy można również rozpocząć od dołu z lewej do góry z prawej, po czym kryć krzyżyk od dołu z prawej do góry z lewej. Można od razu przeciągnąć igłę i wkłuć ją w następne oczko.
ŚCIEG PODSTAWOWY - KRYJĄCY ( z prawej strony do lewej)
Ścieg ten rozpoczynamy od prawej strony, wyszywając w lewo do dołu, następnie igłę wbijamy pionowo w górę. W taki sposób powstaje rząd półkrzyżyków. Następnie wracamy wykonując tzw. ścieg kryjący. Rozpoczynamy go od strony lewej u góry do prawej u dołu. W taki sposób powstaje rząd krzyżyków.
Warto nauczyć się haftować ściegiem kryjącym, bo pozwala uzyskać piękne, równe krzyżyki.
ŚCIEG PODSTAWOWY - KRYJĄCY (z lewej strony do prawej)
Ścieg podstawowy można również haftować od góry do dołu. Rozpoczynamy wtedy wkłuwając igłę od dołu z lewej do góry z prawej. Ścieg kryjący wykonuje się wtedy od dołu do góry. Przekłuwając igłę w dół o jedno oczko, możemy rozpocząć nowy rząd ściegów podstawowych.
ŚCIEG UKOŚNY
Wykonujemy połowę krzyżyka. Kończąc ścieg kryjący krzyżyka wkłuwamy igłę do lewego górnego rogu a następnie prowadzimy igłę po ukosie w dół do następnego rzędu, aby móc wykonać kolejny krzyżyk.
PÓŁKRZYŻYK
ŚCIEG LINIOWY - BACKSTITCH
Ścieg ten używany jest do wykonania konturów. Aby go wykonać, rozpoczynamy od wyprowadzenia igły w określonym miejscu na prawą stronę robótki, wkłuwamy do kolejnego oczka konturu, przeciągamy igłę po lewej stronie i ponownie wyprowadzamy w kolejnym oczku na prawą stronę robótki. Następnie wkłuwamy igłę do poprzedniego oczka (cofamy się), aby kontynuować kontur i przeciągamy igłę z lewej strony robótki, wyprowadzając igłę w kolejnym wolnym oczku. Czynność powtarzamy do wypełnienia konturu.
Zastosowanie tego typu ściegu, szczególnie na małych wzorach, nadaje wyrazistości, podkreśla kolory i sprawia, że obraz wygląda na bardziej dopracowany i szczegółowy.
Do haftowania ściegiem liniowym (backstitch) na kanwie 11ct (44) używamy 3-4 nitek, 14ct (54) - 2 nitek, 16ct (64) oraz 18ct (70) - 1 nitki.
ŁĄCZENIE KOLORÓW
Jeżeli chcemy pozostawić wolne miejsce pomiędzy poszczególnymi krzyżykami na inny kolor muliny, wtedy nitkę należy poprowadzić ukośnie po lewej stronie naszego haftu, pozostawiając wolne oczka na inny kolor, a następnie wyprowadzając igłę w miejscu, gdzie będziemy kontynuować haftowanie.
PRZESUWANIE POCZĄTKU RZĘDU
Aby przesunąć początek rzędu wkłuwamy igłę ukośnie w lewo (lub prawo) i rozpoczynamy ścieg podstawowy następnego krzyżyka. Nie zostawiajmy ciągnących się nitek muliny po lewej stronie wzoru. Lepiej je zakończyć i rozpocząć w potrzebnym miejscu.
ZAKOŃCZENIE NITKI
Nitki nie należy zaczynać ani zakańczać supełkiem, bo po oprawieniu wzoru w ramkę może być on widoczny w postaci wypukłości. Końcówkę nitki wystarczy schować pod pierwszymi 3-4 krzyżykami, dzięki czemu lewa strona haftu pozostaje estetyczna. Na lewej stronie nitkę wciągamy pod spód nitek muliny i ucinamy.
Od czego zacząć haftowanie?
Tamborek lub ramkotamborek
Przed rozpoczęciem haftowania warto naciągnąć haftowane miejsce na tamborek lub ramkotamborek, który służy potem jako ramka. Dzięki niemu kanwa nie ściąga się i nie marszczy. Część hafciarek w ogóle nie używa tamborka, ale wymaga to wprawy i niezbyt mocnego przyciągania nici.
ZOBACZ TAMBORKI I RAMKOTAMBORKIHaftowanie można zacząć:
- od kolorów najciemniejszych do kolorów najjaśniejszych, dzięki czemu jasna mulina nie brudzi się tak bardzo
- od koloru, którego jest na wzorze najwięcej, co pozwala na wykonanie najbardziej żmudnej pracy na początku, kiedy mamy największy zapał do pracy
- od dołu, zaczynając z prawej strony i przechodząc w lewo, dzięki czemu najłatwiej przenosi się wzór
- od góry, zaczynając z lewej strony i przechodząc w prawo, dzięki czemu nie brudzi się wyhaftowanej powierzchni
- od wyszywania sukcesywnie wszystkich kolorów po kolei rzędami w ramach np. kwadratu 10 x 10 cm (nie wymaga to zbyt częstego przekładania tamborka). Taki sposób pociąga za sobą konieczność zabezpieczenia nitek przed splątaniem. Poza tym trzeba zmieniać nitkę czasem do kilku krzyżyków, co wydłuża czas pracy. Niektórzy radzą sobie z tym nawlekając tyle igieł, ile kolorów akurat używają.
Plątanie nici
Haftując starajmy się nie wyciągać na wierzch nitek ze spodniej strony haftu. Aby zapobiec plątaniu i skręcaniu nici, należy haftować krótkimi kawałkami nici. Jeśli nitka się skręci, wystarczy swobodnie upuścić igłę i pozwolić nitce się rozkręcać.
Jeśli przytrafi się duży błąd we wzorze najlepiej wypruć nitkę za pomocą przyrządu do prucia. Nie należy jednak martwić się drobnymi pomyłkami, jeżeli nie wpływają one drastycznie na efekt końcowy. Sprawia to, że haft staje się oryginalny i niepowtarzalny.
Renomowani producenci np. Ariadna i DMC gwarantują, że mulina nie farbuje. Jeśli jednak mamy muliny z niepewnego źródła, to należy najpierw sprawdzić, czy mulina nie farbuje - odciąć po kawałeczku z motków, przyszyć do kawałka kanwy i zamoczyć. Jeśli mulina nie farbuje, a haft jest przybrudzony, to można go namoczyć w zimnej wodzie. Następnie wyprać ręcznie w letniej wodzie z delikatnym detergentem lub mydłem naturalnym. Dobrze wypłukany można wycisnąć w ręczniku zwiniętym w rulon i naciągnąć. Pozostawić do wysuszenia w stanie rozłożonym. Wyprasować, kiedy jest jeszcze delikatnie wilgotny. Niektórzy podklejają haft flizeliną, aby go wzmocnić i zapobiec naciąganiu się. Kanw z nadrukiem, kanw usztywnianych i gobelinów nie należy prać. Powinno się je czyścić na sucho.
.
